Ukraine khó có đường gia nhập NATO

Khối Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã mời Tổng thống Ukraine Zelensky tham gia hội nghị thượng đỉnh sắp tới ở Madrid, nhưng điều đó không có nghĩa là khối này có kế hoạch mời Kiev sớm gia nhập nhóm của mình, Ngoại trưởng Tây Ban Nha Jose Manuel Albares nói với tờ El Pais hôm 26-6.

Lãnh đạo các nước thành viên NATO tại lễ khánh thành tổng hành dinh mới, ngày 25-5. Ảnh: The New York Times

Việc mời Ukraine gia nhập NATO sẽ không được đặt ra, Ngoại trưởng Tây Ban Nha cho biết khi được hỏi liệu NATO có mở cửa cho Kiev gia nhập “vào trung hạn” hay không. “Vấn đề chưa bao giờ có trên bàn, bây giờ cũng vậy”, ông nói thêm.

Sự mở rộng về phía Đông của NATO được Nga cho là một trong những lý do để phát động cuộc tấn công nhằm vào Ukraine hồi tháng 2. Và một trong những yêu cầu đàm phán của Điện Kremlin là Kiev chính thức tuyên bố là một quốc gia trung lập và sẽ không bao giờ tham gia NATO.

Nếu Tổng thống Zelensky quyết định có mặt tại hội nghị thượng đỉnh sắp tới ở Madrid, “chúng tôi sẽ chào đón ông ấy”, Bộ trưởng Quốc phòng Tây Ban Nha cho biết, đồng thời cho biết thêm rằng nhà lãnh đạo Ukraine sẽ tham gia cuộc họp bằng hình thức trực tuyến.

Ngoại trưởng Tây Ban Nha cũng nhấn mạnh, EU và NATO chỉ muốn “hòa bình trở lại Ukraine và châu Âu càng sớm càng tốt”.

Khi được hỏi liệu phương Tây có nên khuyến khích ông Zelensky đạt được một lệnh ngừng bắn với Nga bằng cách đưa ra một số nhượng bộ hay không, Albares nói rằng Ukraine là một quốc gia có chủ quyền và có thể tự đưa ra quyết định.

Tại hội nghị thượng đỉnh NATO vào tuần này tại Madrid, khối hiệp ước quân sự dự kiến sẽ lần đầu tiên tuyên bố Nga không phải là một đối tác mà là một mối đe dọa.

Trước đó ngày 25-6, Cố vấn Tổng thống Ukraine Igor Zhovkva nói nước này sẽ không tiếp tục xin gia nhập NATO, dù vẫn muốn có tiếng nói trong các chính sách của liên minh này.

Nói với tờ Financial Times, ông Zhovkva cho biết Kiev sẽ từ bỏ nỗ lực gia nhập liên minh quân sự Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

“Các thành viên NATO đã từ chối nguyện vọng của chúng tôi. Chúng tôi sẽ không làm bất cứ điều gì khác về vấn đề này”, ông Zhovkva nói.

Các lãnh đạo NATO dự kiến gặp tại thủ đô Madrid của Tây Ban Nha vào tuần sau. Tại cuộc họp kéo dài 2 ngày vào tuần này, NATO sẽ công bố khái niệm chiến lược của nhóm, bao gồm sứ mệnh và lập trường về các nước không phải thành viên như Nga và Trung Quốc.

Tài liệu này được cập nhật lần cuối vào năm 2010 với các mục tiêu củng cố an ninh châu Âu, trong đó có việc phát triển quan hệ đối tác với Ukraine.

Ông Zhovkva cho biết dù không trở thành thành viên của NATO trong tương lai gần, Ukraine vẫn muốn tổ chức này công nhận rằng Ukraine là “nền tảng trong an ninh của châu Âu” và tái khẳng định quan hệ đối tác với Kiev.

Việc Ukraine theo đuổi tham gia NATO là một trong những lý do Nga đưa ra khi thực hiện “chiến dịch quân sự đặc biệt” tại Ukraine. Kiev đã đưa mục tiêu gia nhập NATO vào hiến pháp năm 2019 bất chấp các cảnh báo từ Matxcơva.

Trong khái niệm chiến lược hiện tại, NATO muốn đạt được “quan hệ đối tác chiến lược thực sự” với Nga. Tuy nhiên, ông Zhovkva cho biết Ukraine muốn tài liệu mới không đề cập Nga như một “đối tác”, đồng thời thể hiện thái độ cứng rắn hơn với Matxcơva.

NGUYỄN TẤN tổng hợp