Anh - EU chia tay trong “bịn rịn”

Mặc dù Thủ tướng Anh Theresa May thông báo sẽ chính thức kích hoạt Điều 50 (Hiệp ước Lisbon) vào ngày 29-3 tới, bắt đầu quá trình đàm phán đưa nước Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU), còn được gọi là Brexit, nhưng tiến trình đàm phán về Brexit ẩn chứa nhiều chông gai.

Thủ tướng Anh Theresa May. Nguồn: MERCOPRESS.COM

Như vậy đã 9 tháng trôi qua, sau khi đa số cử tri Anh bỏ phiếu chọn Brexit trong cuộc trưng cầu ý dân vào tháng 6-2016, nước Anh mới ấn định được ngày kích hoạt Điều 50 của Hiệp ước Lisbon. Đây được xem là khởi đầu cho những cuộc đàm phán giữa Anh và EU về Brexit. Mặc dù thực hiện đúng lịch trình kích hoạt Điều 50 vào cuối tháng 3, song bà May có thể sẽ phải chờ thêm 4-6 tuần nữa để chính thức ngồi vào bàn đàm phán với EU. Trong khoảng thời gian này, 27 thành viên EU sẽ tìm kiếm sự đồng thuận về việc khởi động tiến trình đàm phán Brexit với Anh. Nếu diễn ra thuận lợi, quá trình đàm phán về Brexit này có thể kéo dài khoảng 2 năm, nghĩa là đến năm 2019 Anh mới có thể chính thức chia tay EU. Điều này cho thấy Brexit vẫn tiềm ẩn nhiều trở ngại trong suốt tiến trình đàm phán, buộc Thủ tướng Theresa May phải tìm cách để vượt qua.

Thực tế, ngay sau khi bà May ấn định thời điểm kích hoạt Điều 50 Hiệp ước Lisbon, ông Michel Barnier, Trưởng Đoàn đàm phán Brexit của EU, bóng gió trên mạng Twitter rằng tất cả 27 thành viên còn lại của EU đã sẵn sàng áp đặt những biện pháp kiểm soát chặt chẽ đối với hoạt động hải quan. Điều này hoàn toàn trái ngược với cam kết duy trì sự thuận lợi và dễ dàng về thương mại mà bà May đưa ra trước đó. Ông Barnier cũng cảnh báo rằng khoảng thời gian 2 năm đàm phán không đủ để mang lại cho nước Anh một thỏa thuận thương mại toàn diện với EU.

Về phần mình, Ủy ban châu Âu (EC) tuyên bố EU đã sẵn sàng cho tiến trình đàm phán đưa nước Anh rời khỏi EU. Người phát ngôn của Chủ tịch EC Jean-Claude Juncker, ông Margaritis Schinas cho biết, EU đã hoàn tất mọi công tác chuẩn bị và đã sẵn sàng cùng Anh thảo luận các vấn đề liên quan. Chủ tịch Hội đồng châu Âu (EC) Donald Tusk tuyên bố sẽ công bố bản dự thảo hướng dẫn về Brexit trong vòng 48 giờ sau khi Anh kích hoạt Điều 50 Hiệp ước Lisbon. Tuy nhiên, EU cho biết các cuộc đàm phán chính thức nhiều khả năng sẽ phải đợi 6-8 tuần sau đó bởi lãnh đạo các nước thành viên EU phải tổ chức một cuộc họp thượng đỉnh để thông qua dự thảo hướng dẫn của Chủ tịch Tusk có thể sẽ diễn ra vào đầu tháng 5 tới. Sau đó, EU sẽ thông qua đề xuất trao quyền đàm phán cho người đứng đầu nhóm đàm phán là ông Michel Barnier để chính thức khởi động tiến trình thương lượng.

Mặt khác, ông Gianni Pittella, Chủ tịch Đảng Xã hội và Dân chủ tại Nghị viện châu Âu, cho rằng EU có thể sẽ yêu cầu Anh tiến hành thảo luận về dự luật “ly hôn” ước tính trị giá 57 tỉ bảng trước khi tiến trình đàm phán Brexit chính thức được khởi động. Như vậy, bà May sẽ phải vượt qua nhiều thách thức khi bà bắt đầu tiến trình đàm phán được coi là phức tạp nhất lịch sử nền chính trị nước Anh.

Giới quan sát nhận định, mặc dù đã khởi động tiến trình đàm phán nhưng Anh đã và đang gặp khó khăn từ nhiều phía cả trong nước và các nước trong khối EU. Hiện tại, xứ Wales, Scotland và Bắc Ireland đều muốn có nền độc lập nên nhiều khả năng họ sẽ khởi động tách khỏi Anh trước khi Anh rời EU hoặc là ngay sau khi Brexit thành công. Bên cạnh đó, các nước trong khối EU cũng có nhiều khả năng sẽ áp đặt những biện pháp kiểm soát chặt chẽ đối với hoạt động hải quan với Anh. Điều này dù không muốn nhưng cuộc chia tay giữa Anh và EU vẫn không tránh khỏi những trở ngại ngoài mong muốn. Chia tay trong “bịn rịn” là điều chắc chắn sẽ diễn ra.

HN tổng hợp