Vị Thanh: Hình thành và phát triển: Đập tan âm mưu bình định của Mỹ – ngụy

Trước âm mưu và hành động mới của địch, Thị xã ủy đã ra nghị quyết về tình hình và nhiệm vụ 2 năm 1973-1974, vạch ra đường hướng giải phóng thị xã.

Giai đoạn năm 1973, Mỹ - ngụy huy động lên đến 75 lượt tiểu đoàn tại tỉnh Chương Thiện, trong đó tập trung rất lớn tại thị xã Vị Thanh là trung tâm tỉnh lỵ của tỉnh Chương Thiện.

Cuối tháng 3-1973, địch bắt đầu thực hiện kế hoạch bình định Chương Thiện, coi đây là trọng điểm quan trọng, là khu vực đầu cầu để tấn công U Minh. Là Tỉnh lỵ Chương Thiện nên thị xã Vị Thanh luôn được địch xem là địa bàn cực kỳ quan trọng. Liên tiếp mở các cuộc hành quân, đánh vào Nàng Chăn, Mười Thước, Ba Voi, Trà Hưng và một số vùng lân cận.

Ta liên tục đánh bại các cuộc hành quân cảnh sát, hành quân phát quang địa hình, lấn chiếm khu vực ven thị xã của địch; xây dựng bàn đạp, tạo thế tấn công, phá kềm, giành quyền làm chủ. Trước sự đánh trả quyết liệt của ta ở thị xã Vị Thanh và các nơi khác thuộc huyện Long Mỹ, Phụng Hiệp, kế hoạch bình định bước I của địch bị thất bại.

Đầu năm 1973, địch đã nong ra lấn chiếm vùng II của thị xã và lập được nhiều đồn bót ở đây,… tạo thành một tuyến phòng thủ án ngữ phía Tây Nam. Vì đây là vùng căn cứ, địa bàn đứng chân nên Thị xã ủy và Ban Chỉ huy thị đội quyết định là phải bao vây rút 2 đồn Nàng Chăn và Mười Thước.

Đêm 3-5-1973, ta tiến hành bao vây 2 đồn Nàng Chăn và Mười Thước. 5 ngày đầu, do ta thúc sát nên bọn lính trong đồn không dám ra ngoài và gọi pháo bắn phá yểm trợ. Bọn tiểu khu Chương Thiện dùng lính dân vệ xã Vị Thanh và các đồn trong nội ô tổ chức thành 3 trung đội kéo vào đánh giải vây. Địch kéo vào từ kinh Tắc Huyện Phương, lợi dụng địa hình, đợi địch đến thật gần ta mới nổ súng. Chỉ trong 10 phút, đã diệt 3 trung đội này và thu toàn bộ vũ khí.

Cuối tháng 5 đầu tháng 6-1973, địch điều thêm 2 tiểu đoàn biệt động quân, 5 tiểu đoàn thuộc trung đoàn 14 và 16 của sư đoàn 9 và nhiều tiểu đoàn bảo an của các tỉnh miền Tây, nâng tổng số quân địch tại Chương Thiện lên đến 75 lượt tiểu đoàn để thực hiện kế hoạch bình định bước II.

Ngày 13-6-1973, Tỉnh ủy Cần Thơ họp và đề ra chỉ thị 03 nêu quyết tâm đánh bại kế hoạch bình định bước II của địch, với phương châm chính trị, vũ trang song song thực hiện 3 mũi giám công, vận dụng linh hoạt trong tình hình mới bằng 4 khả năng sức mạnh tổng hợp, sẵn sàng trừng trị mọi vi phạm, buộc địch phải thi hành hiệp định.

Ngày 23-6-1973, lực lượng an ninh vũ trang thị xã đã tổ chức diệt tên Sưa, trưởng ấp ác ôn. Đây là một tên tình báo được địch đưa xuống làm trưởng ấp Vị An A. Sau 6 lần tiêu diệt không thành, lần thứ 7, Ban an ninh phân công 1 tổ gồm 3 đồng chí do đồng chí Lê Việt Hùng chỉ huy, cải trang là lính sư đoàn 21 đi qua đồn và 1 toán phòng vệ dân sự gồm 19 tên rồi đi thẳng đến gặp tên Sưa khi hắn đang ngồi trong quán. Lợi dụng lúc tên Sưa bước ra khỏi quán, ta bắn chết hắn ngay tại chỗ, thu được 1 khẩu rulô. Liền ngay đêm đó, lực lượng an ninh phối hợp với biệt động thị xã ra bắt 25 tên phòng vệ dân sự giáo dục rồi thả tại chỗ, thu 17 súng và giải tán bộ máy tề ở ấp này.

Tháng 7-1973, du kích xã Vị Thanh kết hợp với lực lượng vũ trang tỉnh tiêu diệt 5 lượt đồn bót địch trên tuyến xáng Xà No.

Tháng 8-1973, lực lượng an ninh vũ trang diệt tên Chi, trưởng ấp Vị Hòa rất ác ôn, tại gần căn cứ trung đoàn 31 của địch, làm cho bọn địch rất hoang mang.

Thời gian này, bên cạnh việc bình định lấn chiếm đánh phá ta bằng quân sự, địch còn đẩy mạnh bao vây phong tỏa ta về kinh tế. Địch kiểm tra gắt gao và vơ vét lúa gạo, thực hiện bao vây kinh tế vùng giải phóng nên cũng gây cho ta một số khó khăn tạm thời.

Sau khi đồn Nàng Chăn thất thủ, địch điều 1 tiểu đoàn của trung đoàn 31 và 2 đại đội trinh sát vào đánh giải cứu cho bọn địch ở đồn Mười Thước. Sáng ngày 3-9-1973, bọn địch đã tiến vào, lúc này lực lượng ta chỉ có 10 tay súng, nhưng do thông thạo địa hình, với tài trí và lòng dũng cảm, qua 4 giờ chiến đấu ta đã đẩy lui được quân địch. Ngay trong đêm đó, bọn địch đóng ở đồn Mười Thước cũng bỏ đồn tháo chạy.

Trong suốt 90 ngày chiến đấu liên tục, đội biệt động thị xã phối hợp với lực lượng du kích vùng II đã diệt 195 tên, làm bị thương 127 tên, thu nhiều vũ khí và đồ dùng quân sự. Tại vùng II của thị xã, ta đã chọc được thủng 1 mảng lớn, tạo thế đứng chân vững chắc cho lực lượng ta.

Trước thất bại nặng nề, tháng 9-1973, địch điều chỉnh hạ thấp kế hoạch lấn chiếm Chương Thiện, cô lập phong tỏa U Minh, chúng còn đưa thêm “kế hoạch Trần Khánh Dư” nhằm lấn chiếm và cướp bóc lúa gạo, đồng thời mở chiến dịch quét lá rừng nhằm đánh phá cơ sở ta ở vùng kềm, thị trấn, thị xã, tăng cường các cuộc hành quân cảnh sát.

Thời điểm này, Thị xã ủy quán triệt Nghị quyết 21 của Trung ương Đảng và nghị quyết về tình hình và nhiệm vụ mới của Khu ủy và Tỉnh ủy, tăng cường xây dựng lực lượng về mọi mặt nhằm chuẩn bị vào cuộc tấn công mùa khô 1973-1974. Lúc này, Đảng bộ thị xã có 120 đảng viên, 57 đoàn viên, có 35 nòng cốt và 55 hội viên.

VỊ THANH