Mỹ lúng túng khi tuyên bố rút quân khỏi Syria

Việc Mỹ tuyên bố rút quân khỏi Syria không chỉ làm cho các nước đồng minh và Các đơn vị bảo vệ nhân dân người Kurd (YPG) lo lắng mà còn gây trở ngại không nhỏ đối với giới chức Washington.

Binh sĩ Mỹ tại làng Yalanli, ngoại ô thành phố Manbij, Syria. Nguồn: AFP/TTXVN

Trước tiên, các quan chức cấp cao của Mỹ như Ngoại trưởng Mike Pompeo hay Cố vấn an ninh quốc gia John Bolton phải “chật vật” đi “chữa cháy” cho tuyên bố này.

Ngoài việc phải lý giải và thuyết phục một cách hợp lý với các nước đồng minh tham chiến tại Syria rằng “cuộc chiến chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng đã kết thúc nên sứ mệnh đã hoàn thành”, hiện Mỹ còn phải nỗ lực trấn an Thổ Nhĩ Kỳ, một đồng minh ở Trung Đông. Bởi lẽ, khi Mỹ rút quân khỏi Syria, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ mất đi chỗ dựa đáng tin cậy bao lâu nay. “Môi hở thì răng lạnh” nên chắc chắn Ankara sẽ lúng túng vì phải đối mặt cùng lúc với Nga, Iran và tàn quân của IS do vậy không thể bảo vệ được YPG, vốn dĩ lâu nay được Mỹ bảo vệ.

Mới đây, ông Ibrahim Kalin, người phát ngôn của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan, cho biết nước này bác bỏ cam kết với Mỹ rằng Ankara sẽ bảo vệ lực lượng dân quân người Kurd ở Syria.

Trong một động thái liên quan, Thổ Nhĩ Kỳ đã đề nghị giới chức Mỹ giao 22 căn cứ quân sự của Washington tại Syria cho Ankara hoặc phải phá hủy chúng. Ankara sẽ không chấp nhận việc Washington giao những căn cứ này cho YPG. Đề nghị này có khả năng làm phức tạp thêm các cuộc thảo luận về việc Mỹ rút quân khỏi Syria.

Mặc dù Mỹ tuyên bố rút quân nhưng thực chất vẫn chưa thể xác định thời gian và phương thức rút quân. Điều này đã làm cho giới phân tích nghi ngờ. Một cựu quan chức của Mỹ cho rằng: “Tổng thống Mỹ muốn các binh sĩ rời đi ngay lập tức, nhưng sẽ có những việc cần phải làm trước khi việc rút quân được thực hiện. Khi ai đó đi lạc hướng chính sách, sẽ có các quan chức cố gắng đưa họ trở lại đúng đường. Nhưng sẽ là một chuyện khác khi đó là Tổng thống Trump”.

Nhận định trên hoàn toàn có cơ sở, bởi lẽ đã có sự thay đổi trong tuyên bố của ông Trump. Nếu như ngày 19-12-2018, Tổng thống Trump nói rằng, các binh sĩ nên sớm trở về nhà nhưng đến ngày 6-1-2019, ông ngầm thừa nhận cuộc chiến chống IS vẫn chưa kết thúc và tuyên bố: “Chúng tôi sẽ rút khỏi Syria cho đến khi IS bị xóa sổ hoàn toàn”. Đến ngày 7-1-2019, ông lại nói “Mỹ sẽ rút quân khỏi Syria ở một tốc độ phù hợp, Mỹ vẫn tiếp tục chống IS và làm mọi điều cần thiết một cách thận trọng”.

Trong khi đó, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton cho rằng, Washington sẽ duy trì các cam kết với Israel và Thổ Nhĩ Kỳ trong cuộc chiến tại Syria, đồng thời khẳng định, các lực lượng Mỹ sẽ không rời đi cho đến khi IS bị đánh bại hoàn toàn và các tay súng hợp tác với Mỹ (lực lượng người Kurd tại Syria) được bảo vệ.

Như vậy, việc Mỹ rút quân khỏi Syria có thể hiểu là một sự thay đổi chiến thuật của Washington chứ không hẳn quân đội Mỹ sẽ rời nước này trong ngày một ngày hai. Điều này đã được Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đang công du 8 nước Trung Đông nhấn mạnh: “Rất hy vọng được thảo luận về việc Mỹ rút quân khỏi Syria cũng như chiến dịch chống IS đang diễn ra. Chiến thuật của chúng tôi đã thay đổi, nhưng nhiệm vụ thì không”. Cho nên hiện tại quân đội Mỹ vẫn hiện diện ở Syria còn khi nào Washington rút quân vẫn là câu chuyện dài chưa có hồi kết!

HN tổng hợp