Mỹ - Iran đứng bên bờ vực chiến tranh

Áp đặt thêm các lệnh trừng phạt mới, điều máy bay B-52 có khả năng mang vũ khí hạt nhân đến vùng Vịnh... nhằm đe dọa Iran của Mỹ đã gia tăng căng thẳng đẩy Washington và Tehran đến bờ vực chiến tranh.

Iran sẽ nối lại một phần chương trình hạt nhân. Ảnh: CNN

Mỹ vừa tuyên bố sẽ lên kế hoạch để áp đặt các biện pháp trừng phạt bổ sung sau khi Iran thông báo ngừng thực hiện một số cam kết trong thỏa thuận hạt nhân giữa Iran với Nhóm P5+1 (gồm Anh, Mỹ, Nga, Pháp, Trung Quốc và Đức) hay còn gọi là Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA).

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho rằng quyết định của Iran đình chỉ một số cam kết trong JCPOA là một hành động “gây mơ hồ có chủ ý”. Ông Pompeo cho biết Mỹ sẽ chờ đợi và xem những hành động thực sự của Iran là gì trước khi đưa ra một phản ứng.

Trợ lý đặc biệt của Tổng thống Mỹ kiêm Giám đốc Cơ quan phụ trách Vũ khí hủy diệt hàng loạt và vũ khí sinh học Tim Morrison cho biết, Washington sẽ sớm có thêm nhiều biện pháp trừng phạt Iran. Mỹ khuyến cáo các ngân hàng, các nhà đầu tư và các doanh nghiệp châu Âu không tham gia cơ chế mục đích đặc biệt (SPV), một hệ thống do châu Âu thiết lập nhằm tạo điều kiện cho hoạt động kinh doanh không qua giao dịch bằng đồng USD với Iran.

Sau khi rút khỏi thỏa thuận JCPOA, Mỹ đã áp đặt nhiều biện pháp trừng phạt nhằm vào Iran, đặc biệt là đánh vào kinh tế thông qua cản trở Iran buôn bán dầu mỏ với các quốc gia liên quan. Những động thái này phía Mỹ cho là để đáp trả việc Tehran không tuân thủ cam kết JCPOA. Trong khi đó, các quốc gia còn lại của thỏa thuận và các nước châu Âu đang nỗ lực duy trì JCPOA. Từ đó dẫn đến những phản ứng trái chiều.

Mới đây, Tổng thống Iran Hassan Rouhani thông báo sau 60 ngày, nước này sẽ ngừng thực hiện tuyên bố JCPOA, cụ thể là sẽ tăng mức độ làm giàu urani. Ông cũng cảnh báo sẽ có hành động đáp trả nhất định nếu vấn đề hạt nhân một lần nữa được đưa ra thảo luận tại Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc.

Trong một diễn biến liên quan, Iran đã có những động thái nối lại một phần chương trình hạt nhân mà nước này đã tạm dừng kể từ sau khi ký thỏa thuận hạt nhân lịch sử năm 2015. Hãng thông tấn nhà nước ISNA cho biết, Iran sẽ tiến hành “các biện pháp tương xứng” nhằm đáp trả quyết định của Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân ngày 8-5 năm ngoái và các biện pháp trừng phạt của Mỹ nhằm vào nước này.

Trong khi đó, Mỹ tuyên bố sẽ triển khai một nhóm tàu sân bay, trong đó có các máy bay ném bom tại Trung Đông, nhằm gửi đi một cảnh báo rõ ràng tới Iran rằng, mọi cuộc tấn công nhằm vào các lợi ích của Mỹ hay các đồng minh của Mỹ đều sẽ phải chịu trừng phạt. Hiện Không quân Mỹ đã triển khai một số máy bay B-52 có khả năng mang vũ khí hạt nhân đang hướng tới Vùng Vịnh cùng với nhóm tấn công tàu sân bay USS Abraham Lincoln. Quyền Phát ngôn viên Lầu Năm Góc Charles Summers nêu rõ: “Việc triển khai nhóm chiến đấu tàu sân bay USS Abraham Lincoln và một lực lượng máy bay ném bom được coi là bước đi khôn ngoan nhằm phản ứng với các dấu hiệu cho thấy Iran đã nâng cao khả năng sẵn sàng tiến hành chiến dịch tấn công nhằm vào các lực lượng Mỹ cũng như các lợi ích của chúng ta... Chúng tôi nhấn mạnh, Mỹ không tìm cách gây chiến với Iran, nhưng chúng tôi sẽ bảo vệ binh sĩ Mỹ, các đồng minh và lợi ích của chúng ta trong khu vực”.

Những động thái “ăn miếng trả miếng” gần đây giữa Mỹ và Iran đã làm gia tăng căng thẳng giữa hai quốc gia này. Đáng quan ngại hơn là những động thái trên đã vô hình trung đẩy Washington và Tehran đến gần bờ vực chiến tranh.

HN tổng hợp